ناهنجاری‌های دندانی: علل، تشخیص، و روش‌های درمان

ناهنجاری دندان ها، مواردی که باعث نازیبایی و عدم سلامت دندان ها می شود، با عنوان ناهنجاری دندانی شناخته می شود. انواع گوناگونی از ناهنجاری های دندانی وجود دارد که بسته به شرایط، درمان آن ها  به تشخیص دندانپزشک زیبایی در اولویت قرار می‌گیرد. ناهنجاری های دندانی نه تنها زیبایی چهره را مخدوش می کنند بلکه بر روی سلامتی و کارایی دندان ها تأثیر می گذارند. از انواع ناهنجاری های دندان ها می توان به هایپردنشیا، هایپودنشیا، آملوژنز ایمپرفکتا و اپن بایت، دیپ بایت، فاصله بین دندانی و کج بودن دندان ها اشاره کرد.

علت‌های ناهنجاری‌های دندانی

• عوامل ژنتیکی و ارثی
• عوامل زیست محیطی
• عادات شخصی (مانند بریدگی نامناسب ناخن و انگشت‌ها، استفاده از ساکشن بطری، جفت‌شدن انگشتان در زمان خواب و …)
• صدمات و ضربه‌های ناگهانی به دندان‌ها و فک‌ها

تشخیص ناهنجاری‌های دندانی

• معاینه کلینیکی توسط دندانپزشک
• استفاده از تصاویر رادیوگرافی (اعم از پانورامیک، سِفالومتری، توموگرافی کامپیوتری)
• استفاده از مدل‌سازی سه بعدی

روش‌های درمان ناهنجاری‌های دندانی

• استفاده از اپارات‌های ارتودنسی (براکت‌های دندانی، آپارات‌های شفاف، سیستم‌های ارتودنسی متحرک)
• جراحی ارتودنسی
• درمان از طریق ترمیمات ترمیمی (مانند روکش‌های پروسلین، ونیر، لمینیت)

شایع ترین ناهنجاری های دندان ها

در ادامه با شایع ترین دلایل کج شدن دندان ها آشنا می شویم . که با انواع روش های اصلاح طرح لبخند مانند ایمپلنت دندان، لمینت دندان دندان و ارتودنسی و … می توان زیبایی دندان ها را به دست آورید.

ناهنجاری هایپردنشیا

بیمارانی که دچار ناهنجاری هایپردنشیا هستند، نسبت به تعداد دندان های معمولی، دندان های بیشتری دارند. گاهی تعداد دندان های اضافه آن ها بیشتر از تعداد دندان های کل یک انسان است که البته این مورد به ندرت پیش می آید اما بیماران دارای اختلال هایپردنشیا معمولاً یک یا دو دندان بیشتر از سایرین دارند. این مورد مشکلات دندان ها معمولاً ارثی است و گاهی به دلیل دیر جوانه زدن دندان ها ایجاد می شود. تشخیص هایپردنشیا با عکسبرداری اشعه ایکس، به سادگی امکان پذیر است.

هیپودنشیا یا کاهش تعداد دندان ها

ناهنجاری دندان ها هیپودنشیا نیز یکی دیگر از ناهنجاری های دندانی است که بر خلاف هایپردنشیا، در این وضعیت بیمار دندان ندارد. دلیل اصلی این ناهنجاری، وراثت گزارش شده است. در این بیماری با افتادن دندان های شیری، برخی از دندان های دائمی نمی رویند. بیمارانی که دچار اکتودرمال دیسپلاژی و شکاف کام و لب هستند، بیشتر از سایرین از این ناهنجاری رنج می برند.

آملوژنز ایمپرفکتا

یکی دیگر ازناهنجاری دندان ها، آملوژنز ایمپرفکتا است که در این ناهنجاری دندان های شیری و دائمی، دچار اختلال می شوند. این اختلال ناشی از یک ژن منفرد است، از این رو ناهنجاری آملوژنر ایمپرفکتا مستقیما به عوامل ژنتیکی مرتبط است. در این ناهنجاری کمیت و کیفیت مینای دندان تحت تأثیر قرار می‌گیرد و رنگ دندان ها با توجه به تغذیه ای که فرد دارد، دچار تغییر می شود. متأسفانه این ناهنجاری اثرات مخربی بر روحیه و ظاهر بیمار می گذارد. از این رو درمان این ناهنجاری اهمیت بسیاری دارد.

ناهنجاری اپن بایت دندان های جلویی

اپن بایت یا بهم نرسیدن دندان ها، دندان ها باید روی یکدیگر به درستی قرار گیرند و همپوشانی مناسبی داشته باشند. در ناهنجاری اپن بایت، دندان های جلویی فکین از یکدیگر فاصله دارند و با یکدیگر جفت نمی شوند. هنگامی که فرد لبخند می زند، فضای خالی میان دندان های روی هم قرار گرفته وی مشخص می شود. گاهی عارضه اپن بایتی تا حدی است که به راحتی می توان زبان فرد را مشاهده کرد.

اپن بایت از ناهم ترازی دندان ها ایجاد می شود. این افراد معمولاً در گاز زدن مواد غذایی با مشکل مواجه هستند. بخشی از این مشکل با کمک جراحی فک و بخش دیگر آن با کمک ارتودنسی درمان می شود.

دیپ بایت

در ناهنجاری دندان ها دیپ بایت، همپوشانی دندان های جلویی فکین، بیش از اندازه است. دندان های جلویی تقریباً به طور کامل مماس بر یکدیگر قرار می گیرند. گاهی اوقات دندان های جلویی هنگامی که بسته می شوند، با بخش هایی از بافت های نرم لثه، تماس برقرار می کنند.

این ناهنجاری همچون ناهنجاری اپن بایت نیاز به درمان ارتودنسی و جراحی فک دارد. در صورتی که دیپ بایت درمان نشود، مشکلاتی در جویدن به وجود می آید. عوارض دیگر عدم درمان دیپ بایت، آسیب پذیری بافت لثه است که ممکن است باعث مشکلات پریودنتال گردد.

خالی بودن فضای دندانی

این ناهنجاری ممکن است بر اثر رشد نکردن یکی از دندان های دائمی و یا از بین رفتن آن ایجاد شود. خالی بودن فضای دندانی، نه تنها موجب نازیبایی دندان ها می شود، بلکه باعث حرکت کردن سایر دندان ها و کج شدن آن خواهد شد.

کج بودن دندان ها

یکی از شایع ترین ناهنجاری دندان ها، کج و نامرتب بودن دندان ها است. تعداد افرادی که دارای دندان های نامرتب هستند، کم نیستند. این عارضه به دلایل گوناگونی ایجاد می شود. کوچک بودن فک و عدم وجود فضای کافی برای رویش دندان های دائمی، عادت های بد کودکانه همچون مکیدن و استفاده از شیشه شیر در سنین بالاتر از ۳ سالگی، اختلالات ژنتیکی و ترمیم های نادرست از جمله عواملی است که باعث ایجاد کجی دندان ها می شود.