اهمیت نگهداری دندان‌های شیری: سلامت دندان ها در دوران کودکی و آینده

در دوران کودکی، دندان‌های شیری نقش بسیار مهمی در رشد و توسعه صحیح دهان و فک‌ها دارند. این دندان‌ها، علاوه بر کمک به خرد کردن غذا، به فرایند گفتار و تلفظ صحیح کلمات نیز کمک می‌کنند. اما متأسفانه، بسیاری از والدین از اهمیت نگهداری صحیح دندان‌های شیری بی‌آگاه هستند و عقیده دارند که این دندان‌ها موقتی هستند و اهمیت چندانی ندارند. اما در واقع، نادیده گرفتن بهداشت دندان‌های شیری می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری برای سلامت دهان و دندان‌های دائمی فرزندان به همراه داشته باشد.

در این مقاله، به بررسی اهمیت نگهداری دندان‌های شیری و راهکارهایی برای حفظ سلامت آن‌ها می‌پردازیم. همچنین، تأثیر نادرستی که بر این دندان‌ها می‌گذارد و عواقب آن را نیز بررسی خواهیم کرد. با مطالعه این مقاله، والدین می‌توانند بهترین روش‌ها را برای مراقبت از دندان‌های شیری فرزندان خود را بشناسند و از شروع سلامت دهانی در دوران کودکی حمایت کنند.

ترتیب ظاهر شدن دندان های شیری در دهان نوزاد معمولا از فک پایین و وسط شروع می شود و تا سن ۳ سالگی هر ۲۰ دندان در دهان به صورت کامل ظاهر می شوند. با گذشت زمان از سن ۶ سالگی تا سن ۲۰ سالگی دندان های دائمی کم کم جای خود را با دندان های شیری عوض می کنند. اما تا آن زمان باید با دقت بالا از دندان های شیری نگهداری کرد.

از چند ماهگی باید نگهداری دندان های شیری را در کودکان شروع کنیم؟

دندان های شیری از زمانی که نوزاد در رحم مادر قرار دارد، شروع به رشد می کند و زمانی که یک نوزاد متولد می شود دارای ۲۰ دندان شیری در لثه خود است. در ۶ تا ۱۰ ماهگی این دندان ها در دهان ظاهر می شوند. البته این بازه زمانی برای برخی از نوزاد ها متفاوت است برای مثال ممکن است برخی از نوزادان در ۳ ماهگی و برخی دیگر در ۱۲ ماهگی با رشد دندان روبرو شوند. در این نوزادان نگهداری دندان های شیری توسط والدین باید به صورت بالا مورد توجه قرار گیرد.

بسیاری از والدین تصور دارند نگهداری دندان شیری پس از درآوردن دندان صورت می گیرد. در صورتی که شما می توانید قبل از درآوردن دندان نگهداری دندان شیری نوزاد خود را شروع کنید. شما می توانید لثه نوزاد خود را از سه ماهگی به بعد حداقل یک بار در روز با یک پارچه تمیز و گاز استریل پاک کنید، این کار به نوزاد کمک می کند تا زمان ظهور اولین دندان برای مسواک زدن آمادگی داشته باشد.

پس از ظاهر شدن دندان کودک خود باید در اولین فرصت او را به پیش دندانپزشک برای معاینه ببرید. این کار کمک می کند تا کودک شما با مشکلی در رشد دندان های خود روبرو نشود. همچنین اگر کودک شما به مسواک زدن علاقه ندارد و گریه می کند می توانید به کمک پارچه و گاز استریل هر روز دندان او را پاک کنید.

نکته: برای نگهداری دندان شیری تا ۱۸ ماهگی یعنی ۳ سالگی تنها می توانید با آب دندان کودک خود را مسواک کنید مگر اینکه با مراجعه به دندانپزشک استفاده از خمیر دندان را به شما توصیه کرده باشد.

آیا نگهداری دندان های شیری مهم است؟

درست است که شما می توانید با انجام کار هایی مانند لمینت، ایمپلنت و… توسط دندانپزشک، دندان های خود ترمیم کنید و خرابی ها را از بین ببرید اما به یاد داشته باشید که نگهداری دندان های شیری برای جلوگیری از پوسیدگی دندان و ایجاد عادت خوب نگهداری از دندان بسیار مهم است.

راه کارهایی برای نگهداری دندان های شیری:

• تمیز کردن دندان ها:

برای نگهداری دندان های شیری بهترین راه ممکن تمیز کردن دندان ها است. سعی کنید همیشه دندان های کودکان خود را تمیز کنید. برای این کار بهتر است کودک را حالتی قرار دهید که احساس امنیت داشته باشد. برای مثال می توانید او را روی پاهای خود قرار دهید یا روی تخت یا زمین به صورت درازکش قرار دهید. سپس چانه کودک را با دستان خود به آرامی بگیرید و دندان کودک را همراه با حرکات دورانی به آرامی تمیز کنید. در روزهای اول ممکن است کودک با این کار مخالفت داشته باشد اما با گذشت زمان به آن عادت خواهد کرد.

• تعویض مسواک هر سه ماه یکبار:

سعی کنید هر ۳ ماه یک بار مسواک کودک خود را تعویض کنید. تا از پوسیدگی دندان های کودک خود جلوگیری کنید.

• رژیم غذایی بدون قند:

علاوه بر تمیز کردن دندان های کودک رژیم غذایی و نحوه تغذیه کودک در حد بالایی در نگهداری دندان های شیری تاثیرگذار است. نوزاد تا ۶ ماهگی از شیر مادر تغذیه دارد اما بعد از شش ماهگی باید سعی کنید غذاهای حاوی قند به نوزاد ندهید.

• جلوگیری از خوابیدن با بطری شیر:

برای نگهداری دندان های شیری باید از خوابیدن نوزاد به همراه شیشه شیر جلوگیری کنید. بسیاری از والدین به این مورد توجه ندارند. درصورتی که دهان در هنگام خواب بزاق کمتری برای نگهداری از دندان ها تولید می کند و چکه کردن شیر در دهان به راحتی می تواند دندان ها را در معرض پوسیدگی قرار دهد.

• چکاپ ماهانه دندانپزشک:

سعی کنید هر ماه یا حداقل هر سه ماه یک بار برای چکاپ و نگهداری دندان های شیری به دندانپزشک مراجعه کنید.

نحوه نگهداری از دندان های شیری

شاید تصور کنید نگهداری از دندان های شیری کار ضروری و مهمی نباشد. اگر به دندان های شیری به عنوان دندان هایی که مدت زمان کمی مهمان ما هستند نگاه می کنید، بهتر است درباره اهمیت دندان های شیری و نحوه مراقبت از آن، اطلاعات کاملی کسب کنید. اگر به دندان های شیری همچون دندان های دائمی، اهمیت دهید، از بسیاری از مشکلات دندانی در سنین بالاتر پیشگیری خواهید کرد. به علت عدم رسیدگی لازم و کافی به دندان‌ها در سنین پایین، بسیاری از افراد که در جوانی نیاز به درمان هایی همچون ارتودنسی، ایمپلنت، لمینت دندان، کامپوزیت و… پیدا می کنند.

دندان های شیری گنجی مهم در زندگی کودکان

دندان های شیری گنج مهمی در زندگی کودکان هستند. شاید تصور این که این دندان ها می توانند روزی نجات بخش زندگی کودکان شما باشند، دور از ذهن باشد اما باید بدانید که دندان های شیری، بانک مهمی از سلول های بنیادی هستند که نه تنها می توانند زندگی کودکتان را در مواقع ضروری نجات دهند، بلکه یک گنج مهم برای اعضای خانواده درجه اول نیز محسوب می شود.

در صورتی که دندان شیری به درستی ذخیره شود، می‌توان از سلول‌های بنیادی آن در آینده برای درمان برخی از بیماری‌ها و نقص‌های عضوی استفاده کرد. این فرآیند با استفاده از تکنیک‌های آزمایشگاهی مانند کشت سلولی و انتقال سلول‌ها به بیمار انجام می‌شود. مزیت استفاده از سلول‌های بنیادی دندان شیری این است که آن‌ها به راحتی قابل دسترسی هستند و نیاز به روش‌های پیچیده‌تری مانند استخراج سلول‌های بنیادی از نخاع استخوان ندارند.

جمع بندی

به همان میزان که دندان های دائمی باید تحت مراقبت قرار گیرند، دندان های شیری باید به خوبی نگهداری شوند. رعایت بهداشت دهان، اولین کاری است که باید به کودکان آموزش داد. استفاده از نخ دندان مخصوص کودکان همراه با آموزش طرز صحیح مسواک زدن می تواند نقش مهمی در عدم پوسیدگی دندان های شیری ایفا کند. متأسفانه بسیاری از کودکان در سن سه سالگی دچار پوسیدگی دندانی می شوند. اگر نکات نگهداری از دندان های شیری رعایت شود، به خوبی این دندان ها تا رویش دندان دائمی، باقی می مانند.

تغذیه نقش مهمی در نگهداری از دندان های شیری دارد. اگر کودک به طور مداوم از شیرینی جات و ترشی جات استفاده کند، علاوه بر این که حساسیت دندانی در وی ایجاد می شود، دچار پوسیدگی دندانی هم خواهد شد. والدین باید نظارت مستقیم بر روی تغذیه کودکان خود داشته باشند تا دندان های شیری کودک، عمر طولانی تری داشته باشد. حتی اگر تصور می کنید که این دندان ها قرار است روزی بیفتند و جایگزین بهتری دارند، باز هم باید از آن ها مراقبت کنید.

مراجعه به دندانپزشک  و بررسی کلی وضعیت دندان های کودک، می تواند کمک شایانی به نگهداری دندان های شیری کند. روش های بسیاری برای کاهش پوسیدگی دندان های کودکان وجود دارد.